Search Engines คืออะไร

เวลาเราจะพูดถึงเรื่องอะไร สิ่งสำคัญก็คือเราจะต้องรู้ว่าเรื่องนั้นคืออะไร ไม่อย่างนั้น เราก็จะพูดไปตามที่ตัวเองจะคิด จะสื่อ ซึ่งอาจจะไม่ตรงกัน เป็นสาเหตุของการสื่อสารล้มเหลว เมื่อท้ายที่สุดพบว่าเราคุยกันคนละเรื่องละราว ผมกำลังจะพูดเรื่องนิยาม ความหมาย คำจำกัดความ คอนเซปต์ ความคิดรวบยอด หรือ กรอบคิด หรือ มโนมติ มโนทัศน์ หรืออะไรก็แล้วแต่ เพื่อจะช่วยให้เราไม่ไถลไปนอกกรอบจนเกินไป และในบล็อกนี้เราก็จะพูดกันในเรื่องของ Search Engines นี่แหละ ทีนี้ปัญหาก็คือเราจะว่ากันในบล็อกไทยๆ เราก็ต้องดูว่ามีคนใช้คำนี้ในภาษาไทยไหม มันสื่อความหมายเท่ากันหรือไม่ เพราะภาษาแต่ละภาษาก็ไม่เท่ากัน ก็จะดูเป็นเรื่องวุ่นวาย ซึ่ง ไว้จะหามาเล่าเรื่องนี้กันทีหลัง เอาเป็นว่า จะใช้คำในภาษาอังกฤษ เพื่อตีวงกันเข้ามาเสียก่อน

ในเรื่องของการนิยามอะไรบางอย่าง นี่ก็เป็นเรื่องยากวุ่นวาย ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ อย่างที่เราเข้าใจ และไม่มีวิธีไหน จะสมบูรณ์ไร้ข้อบกพร่อง แต่เราคงไม่ต้องเอากันขนาดนั้น เอาเป็นว่าผม คุณผู้อ่าน พอจะเข้าใจว่าเราพูดเรื่องเครื่องมืออะไรที่ว่านี่ ก็แล้วกัน ไม่ได้ว่าเรื่องอื่นๆ ที่ไม่เกี่ยวข้อง

กรอบแรกที่ต้องล้อมรั้วก็คือ เราพูดกันเรื่องเครื่องมือค้นหา Search Engines เฉพาะที่เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์เท่านั้น แต่มันก็นึกไม่ออกนะครับ ว่าถ้าไม่ได้พูดถึงคอมพิวเตอร์แล้วมันจะหมายถึงอะไร เพราะคำนี้มีที่ใช้ครั้งแรกเมื่อปี 1984 ตาม Merriam Webster Dictionary บอกเอาไว้ และก็มีความหมายเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์นี่แหละ แต่ถ้าเอาภาษาไทย ว่า เครื่องมือค้นหา แล้วมันอาจจะเขวออกไปหมายถึง นาวิเกเตอร์ หรือ เครื่องไม้เครื่องมือบางอย่าง (เช่น GT 200 ที่เป็นข่าวครึกโครมในเมืองไทย ราวปี 2010 คนขายก็พวกฝรั่งขี้โกง คนไทยที่ซื้อ ก็พวกฉ้อราษฎร์ในกองทัพ) นั่นเอง

เอาล่ะ ก็พอได้ความว่ามันคงเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ก็แล้วกันนะ ตามชื่อ มันก็ต้องเป็นเครื่องไม้เครื่องมือ แล้วก็ใช้ค้นอะไรเนี่ยแหละ เราก็มาดูความหมายที่ว่าไว้ตามที่ต่างๆ (อันนี้เขาเรียกความหมายตามพจนานุกรม ซึ่งบางคนก็ว่า เป๊ะสุด บางคนก็ว่า คนทำพจนานุกรมมีหน้าที่ไปดูว่าเขาใช้คำในความหมายว่าอย่างไร แล้วก็มาเขียนนิยามให้ดู คือแบบแรก ภาษาห้ามดิ้น แบบที่สอง ภาษาดิ้นได้ จริงๆ ภาษามันอยู่ตรงกลาง ดิ้นมาก ก็ไม่เข้าใจกันพอดี เป๊ะมาก ก็บางทีก็ใช้ไม่ตรงความต้องการ)

ตามเว็บสเตอร์ Search Engine คือ ซอฟท์แวร์คอมพิวเตอร์ ที่ใช้เพื่อค้นหาข้อมูล (Data) เพื่อให้ได้ข้อมูลจำเพาะ (specified information) รวมถึง ไซต์บน เวิร์ลด ไวด์ เว็บ (world wide web) ที่ใช้โปรแกรมหรือซอฟท์แวร์ เพื่อหาคีย์เวิร์ด (keyword) ในไซต์อื่นๆ

ตอนนี้ ท่านที่กำลังงง และไม่งง แต่ผมกำลังจะทำให้งง ก็คงจะเริ่มงงกันไปตามๆ กัน จริงๆ ถ้าสันนิษฐาน ว่าท่านหลุดเข้ามาอ่านบทความนี้ได้ ก็สันนิษฐานว่าท่านคงจะต้องใช้ Search Engines ได้ และมีความรู้เรื่องเทคโนโลยี และ อินเตอร์เน็ต เป็นอย่างดี และคุ้นกับคำเหล่านี้ได้พอสมควร แต่ถ้าผมเดินดุ่มๆ ไป แล้วมีคนคนนึงอยากรู้จักไอ้ search engines หรือ บอกว่า อาจารย์ให้งานมา ให้ไปค้นในอินเตอร์เน็ตต้องทำงัย ทำไม่เป็นเลย แล้วให้ผมอธิบายให้เขาฟังว่ามันคืออะไร แล้วผมไปอธิบายอย่างนี้เข้า ก็อาจจะเอวัง เพราะคงไม่รู้เรื่องไม่เข้าใจ วิธีอื่นๆ ที่เราจะทำให้เขาเข้าใจมากขึ้นว่า ของนั้นคืออะไร ก็อาจจะสาธิตให้ดู ว่ามันใช้ยังงัย โดยไม่ต้องเข้าใจว่าหลักการ ความหมายมันคืออะไร หรือ ยกตัวอย่าง ว่าอะไรที่อยู่ในข่าย ของของสิ่งนั้นบ้าง ถ้าเขาลองเข้าไปใช้ หรือ เคยใช้ ก็คงจะพอนึกออก หรือ เข้าใจได้ว่าอะไรมันคืออะไรมากขึ้น ซึ่งรายการของ search engines ที่มีอยู่ล้านเจ็ดสิบเอ็ดแสน จะมาเล่าในครั้งต่อไป แต่เอาเป็นว่า ไอ้นิยามข้างต้น ถ้าสำหรับ Technomania ทั้งหลาย ก็คงไม่เดือดร้อนจะเข้าใจ แต่สำหรับ ตาสีตาสา ก็คงไม่อยากเข้าใจ

ผมลองอธิบายแบบฮาวทูดู ว่า สมมติว่า คุณมีตารางข้อมูล หรือ ข้อมูลอะไรก็ตาม แล้วบังเอิญคุณจะต้องค้นหาอะไรบางอย่าง จินตนาการว่า ถ้ามันเก็บไว้เป็นกระดาษ แฟ้มต่างๆ เนี่ย เวลาเราจะหา เราก็อาจจะต้องรื้อ อ่าน ไล่กันแทบลมจับ ถ้าไม่มีระบบจัดเก็บ และระบบ retrieve ที่ดี แต่ถ้าเรามี แท็ก มีการจัดแบบเป็นระเบียบ มี archive ที่เป็นระบบ เรียงตามนั้นนี้ ให้ดี เราก็พอจะเข้าถึงข้อมูลที่ต้องการได้สะดวกขึ้น แต่ถ้าข้อมูลมีมาก ก็ยังไม่จัดว่าสะดวกนัก เราก็เลยเก็บข้อมูลในคอมพิวเตอร์ แล้วก็ต้องมีไอ้เครื่องมือ หรือ จริงๆ ก็คือ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ น่ะแหละ ไม่ได้มีหน้าตาเป็นเครื่องจักรกล นาวิเกเตอร์ อะไรทั้งนั้น ที่สามารถจะบอกมันว่า ฉันจะหาข้อมูลนี้ นั่น โน่น นะ แล้วมันก็ตรงเข้าไปหาข้อมูล ออกมาให้เรา โดยเราก็ต้องใส่คำ หรือ จะเรียกว่าคำสั่ง หรือ อินพุต หรือ คำสำคัญ หรือ อะไรทำนองนี้ เข้าไป แล้วมันก็ออกมา ด้วยความที่มันเป็นคอมพิวเตอร์ มันก็เลยรวดเร็วและสะดวกสบายหายกังวล แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น มันเป็นคอมพิวเตอร์ มันก็คงไม่รู้หรอกว่า มันหาอะไรมาให้เรา บางครั้ง เราอ่านๆ ไป มันก็ไม่เกี่ยวกับสิ่งที่เราอยากจะหา เรียกได้ว่า ข้อมูลขยะ เราก็เลยต้องมีวิธีจัดการข้อมูลให้ถูกจริตกับเครื่องมือค้นหาด้วย ถึงจะทำให้ได้สิ่งที่เราอยากจะได้ มันก็ต้องมีระบบนิดหน่อย เหมือนกับเอกสาร ข้อมูลที่อยู่ในเชิงกระดาษด้วย ทีนี้คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ วางตักที่เรามีอยู่ ก็มีโปรแกรมนี้ติดมาเสมอ เราจะค้นหาไฟล์ หาข้อมูล ก็เข้าไปหาได้ แต่ถ้าเราใส่ชื่อไฟล์ไม่ดี จัดเก็บแบ่งโฟลเดอร์ไม่ดี เราก็อาจจะหาไม่เจออยู่ดี

หรือ ฐานข้อมูลในหน่วยงานหรือองค์กร ก็เช่นเดียวกัน ก็ต้องมีวิธีค้นหาข้อมูลที่เราต้องการออกมา ก็ใช้ไอ้เครื่องมือนี่แหละ หาเอา

ครั้นพอมีอินเตอร์เน็ต และข้อมูล หรือ ฐานข้อมูลมันมากล้นมหาศาล ก็ต้องมี  เครื่องมือที่เปี่ยมประสิทธิภาพในการหาข้อมูลที่เราต้องการให้ได้ออกมา ไม่ได้เป็นข้อมูลขยะ ที่ไม่มีประโยชน์ ก็เลยมีการพัฒนาเครื่องมือโปรแกรมนี้ จนทำให้เรารู้จักลุงกู๋ อากู๋ กูเกิ้ล คุณย่า ย๊าฮู หรือ อิบิงซึ่งออกมาทำด๊องอะไรผมก็ไม่ทราบ ไม่ค่อยจะโปรด แต่เดี๋ยวค่อยมาว่าแต่ละตัวกันในคราวต่อๆไป แต่ตอนนี้อยากให้เห็นภาพคร่าว ว่า Search Engines ก็คือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ บางอย่าง ที่ทำหน้าที่ แทนเราหรือหน้าที่ที่เราทำไม่ได้ ในการงัดข้อมูลที่เราต้องการออกมาจากมหาสมุทรข้อมูลนั่นเอง และทีเรารู้จักคำนี้กันนี้ในทศวรรษนี้ก็เพราะ Search Engines ทีอิงกับเว็บ หรือ เรียกว่า Web Search Engines  นั่นเอง